NGHỆ NHÂN THỔI HỒN VÀO TÒ HE
Đặng Văn Tiên (SN 1984 ở làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên), sinh ra trong một gia đình thuần nông. Bố Tiên bị bệnh tai biến từ khi anh còn nhỏ nên mọi lo toan vất vả trong gia đình đặt lên vai mẹ anh, cuộc sống gia đình rất khó khăn.
Mỗi khi đi học về hoặc sau khi giúp mẹ làm việc nhà phù hợp với lứa tuổi xong là anh lại ngồi cầm những cục bột được làm từ gạo nếp, say sưa sáng tạo theo trí tưởng tượng để nặn ra những con vật, những bông hoa, các loại quả hay các nhân vật trong truyện cổ tích, phim hoạt hình.
Đối với chàng trai trẻ, nặn tò he không chỉ là đam mê mà còn là nguồn thu nhập chính giúp anh có tiền trang trải học phí. Khi học hết trung học phổ thông, Tiên đã từng quyết tâm đi học nghề, thế nhưng chính ông ngoại lại truyền lửa cho anh và khuyên cháu trai hãy học nghề truyền thống mà cháu yêu thích. Kể từ đó, Tiên theo ông đi khắp các lễ hội, các tỉnh, thành từ Hà Nội, Bắc Ninh, Phú Thọ…
Thậm chí những khu vui chơi, bãi biển đều có dấu chân của hai ông cháu. Yêu thích nghề nặn tò he từ đó và say mê với mỗi hình thù do chính bàn tay mình làm ra, Tiên còn ghi chép không thiếu nơi nào anh đã đến, lễ hội nào anh đã trải qua và những gì anh chưa làm được để trong hành trình tương lai, anh sẽ quyết tâm thực hiện.
Đến tuổi trưởng thành, anh Tiên lập gia đình, lúc ấy trách nhiệm với gia đình, của người chồng, người cha càng khiến anh quyết tâm nhiều hơn. Anh trăn trở bài toán khó đặt ra: “Làm thế nào để gia đình vượt qua khó khăn vươn lên thoát khỏi cái nghèo?
Chỉ cần những nắm bột đủ màu sắc được làm từ gạo nếp qua bàn tay tài hoa của người nghệ nhân anh đã sáng tạo ra rất nhiều con tò he sinh động, nhìn giống như thật khiến không chỉ các em nhỏ và ngay cả những người lớn đều thích và bị thu hút bởi cái đẹp, sự trong sáng, thân thiện của những con tò he...
Dụng cụ hành nghề đơn giản chỉ là một tráp nhỏ bên trong là những cục bột đủ màu sắc, những que tre được vót cẩn thận tròn đều, cái lược nhỏ, cục sáp nến mà qua bàn tay người nghệ sỹ những cục bột ấy đã được anh Tiên thổi hồn trở thành những con tò he đủ màu sắc, muôn hình dáng tùy theo yêu cầu, sở thích của khách.
Để lưu giữ và phát triển làng nghề truyền thống của quê hương, anh luôn trăn trở, suy nghĩ từ thị trường đến việc thay đổi nguyên liệu làm “tò he” từ bột gạo nếp vừa chơi được lại vừa ăn được nhưng nhanh bị mốc, hỏng sau hai đến ba ngày. Anh đã tìm hiểu nghiên cứu thử dùng bột mì trộn với muối ẩm thì tốt nhưng bột nhanh khô quá, anh lại chuyển sang bột củ dong, bột trân châu thì thấy bột keo cứng, để được lâu.
Hiện nay anh Tiên đã chế tạo được loại bột cao cấp được coi là bí quyết riêng của làng nghề tò he có thể để được một năm mà không bị mốc, màu sắc lại đẹp hơn. Và cứ như thế những con tò he của anh được mở rộng thị trường không chỉ trong nước mà chúng còn được xuất khẩu cả sang nước ngoài được nhiều người yêu thích...
